Հայաստան. հնագույն իմաստությունից դեպի բարձր տեխնոլոգիաներ

«Հայաստանը պարզապես քարտեզի վրա գտնվող կետ չէ, այն ռազմավարական քայլ է համաշխարհային տեխնոլոգիական խաղում».

«Synopsys Armenia»-ի նախագահ Երվանդ Զորյանի այս խոսքերը լավագույնս նկարագրում են վերջին երկու տասնամյակում մեր երկրում տեղի ունեցած վերափոխումները։ Երբ 2004 թվականին համաշխարհային տեխնոլոգիական հսկա «Synopsys Inc.»-ը Հայաստանում հիմնադրեց իր հետազոտական և զարգացման կենտրոնը, քչերն էին պատկերացնում, որ այն կդառնա մեր տեխնոլոգիական միջավայրի շարժիչ ուժը։

Այսօր ընկերությունը ոչ միայն մշակում է նորարար լուծումներ, այլև ձևավորում է այն մտածողությունը, որը տանում է դեպի նորարարություն։ Միայն համալսարանների հետ համագործակցության շրջանակում վերապատրաստվել է ավելի քան 2600 միկրոէլեկտրոնիկայի մասնագետ, ինչը վկայում է, որ վերազգային կորպորացիաները կարող են դառնալ երկրի ապագայի անբաժանելի մաս։

Հայաստանը՝ տեխնոլոգիական նոր հզորություն

Աշխարհին հայտնի լինելով հիմնականում մշակութային ժառանգությամբ` Հայաստանը այսօր այլևս խոսում է նոր լեզվով՝ տեխնոլոգիաների։ Վերջին տարիներին մեր երկիրը դրսևորվում է որպես տարածաշրջանի ամենաարագ զարգացող նորարարական կենտրոններից մեկը․

• 2025 թվականին Հայաստանը բարձրացել է 3 հորիզոնականով Global Startup Ecosystem Index-ում՝ զբաղեցնելով 54-րդ տեղը։
• Երևանը բարելավել է իր դիրքերը 19 կետով և ընդգրկվել աշխարհի ամենաարագ զարգացող տեխնոլոգիական քաղաքների շարքում։
• Հայաստանի ստարտափ էկոհամակարգը ցուցաբերել է 22.8% աճ, իսկ «Ծրագրային ապահովում և տվյալներ» ոլորտում դասվել է TOP-40 երկրների շարքին։

Այս թվերը պարզապես վիճակագրություն չեն․ դրանք պատմում են տարիների հետևողական աշխատանքի, մարդկային ներուժի զարգացման և նորարարական մտածողության մասին։

Կրթությունը՝ հաջողության առանցք

Հայաստանի տեխնոլոգիական հաջողության հիմքը կրթական էկոհամակարգն է՝ դպրոցից մինչև համալսարան։ Այստեղ ձևավորվում են վաղվա ինժեներները, հետազոտողները և ստարտափ հիմնադիրները։

• «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը յուրահատուկ կրթական մոդել է, որտեղ ավելի քան 20,000 դեռահաս ընտրում է իր ուսումնական «շավիղը»` անիմացիայից մինչև ռոբոտաշինություն։ Այսօր «Թումո»-ն գործում է ոչ միայն Երևանում, այլև Փարիզում, Բեռլինում, Տոկիոյում, Բեյրութում և այլ այլուր։
• Ավելի քան 652 դպրոցում շուրջ 16,000 աշակերտ «Արմաթ» ինժեներական լաբորատորիաներում ուսումնասիրում է ծրագրավորում, ռոբոտաշինություն, միկրոէլեկտրոնիկա և 3D մոդելավորում։ Նախաձեռնությունը վերջին տասնամյակում ներգրավել է ավելի քան 24 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում։
• «ԱԲ սերունդ»-ն առաջին հանրակրթական ծրագիրն է Հայաստանում, որը կենտրոնացած է արհեստական բանականության վրա։ Այն մեկնարկել է 2023-ին, ներկայացվել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում և հնարավորություն է տալիս դպրոցականներին ուսումնասիրել նեյրոցանցեր, մեքենայական ուսուցում և տվյալագիտություն։
• «Ազգային ինժեներական լաբորատորիաների» (ANEL) ավելի քան 30 լաբորատորիայում ուսանողները համադրում են ակադեմիական գիտելիքն ու գործնական փորձը՝ աշխատելով առաջատար տեխնոլոգիաների հետ։

Երբ իմաստությունն ու նորարարությունը քայլում են կողք կողքի

Հայաստանի պատմությունը ցույց է տալիս, թե ինչպես կարելի է միավորել ինժեներական ավանդույթը, ժամանակակից կրթությունն ու միջազգային համագործակցությունը: Դա ապացուցում է, որ մեր երկիրը ոչ միայն տաղանդի աղբյուր է, այլև վստահելի գործընկեր նորարարության, գիտահետազոտական աշխատանքի և գլոբալ բիզնեսի զարգացման համար։

«Էնթերփրայզ Արմենիա»-ն հրավիրում է ձեզ բացահայտել երկրի աճող տեխնոլոգիական էկոհամակարգը, ծանոթանալ նրա տաղանդավոր ներուժին և ներդրումներ կատարել այնպիսի ապագայի մեջ, որտեղ հնագույն իմաստությունն ու նորարարությունը քայլում են կողք կողքի։