Կոտրելով կարծրատիպերը. Հայաստանում կանայք առաջնորդում են տեխնոլոգիական ոլորտի վերափոխումը

Թվային վերափոխման գլոբալ մրցավազքում Հայաստանն առանձնանում է ոչ միայն տեխնոլոգիական ոլորտի արագ աճով, այլև այն վճռորոշ դերակատարությամ, որը կանայք ունեն այդ գործում։ Տեխնոլոգիական աշխատուժում կանանց գրեթե 40% ներգրավվածությամբ՝ Հայաստանը գերազանցում է տարածաշրջանային և համաշխարհային շատ մրցակիցների՝ առաջարկելով ներառական, բարձր արդյունավետությամբ նորարարության համոզիչ օրինակ։

Գլոբալ մասշտաբով պատկերը միանշանակ չէ  Ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ կանայք կազմում են ՏՏ ոլորտի աշխատուժի ընդամենը 28%-ը, ընդ որում` ԵՄ որոշ երկրներում մասնակցության ցուցանիշը կազմում է ընդամենը 17%։ Առաջնորդական մակարդակում բացն ավել է ընդգծվում. տեխնոլոգիական C-suite դերերի միայն 11%-ն են զբաղեցնում կանայք, ինչպես հաղորդում է Gartner-ի 2023 թվականի տվյալները:

Հայաստանը, սակայն, այլ պատմություն է պատմում։ Համաձայն 2024 թվականի Հայաստանի տեխնոլոգիական շուկայի զեկույցի (պատրաստված Armenian Code Academy-ի, STEP Consulting-ի և Technological Education Foundation-ի կողմից)՝ երկրի 58,700 տեխնոլոգիական աշխատակիցներից 39,8%-ը կանայք են։ Նրանք զբաղեցնում են տեխնիկական դերերի 27%-ը: Ոչ տեխնիկական դերերի 63%-ը և կազմում են ոլորտի առաջատար ընկերությունների հիմնադիրների կամ բարձրաստիճան ղեկավարների 18,8%-ը։

Ավելին, քան հավասարություն. ռազմավարական առավելություն

Հայաստանը գենդերային հավասարությանն ինքնանպատակ չի ձգտում. այլև ներառումն օգտագործում է որպես ռազմավարական առավելություն։ Բազմաթիվ ուսումնասիրություններ, ներառյալ McKinsey-ի զեկույցը, հաստատում են, որ գենդերային բազմազան թիմերը 35%-ով ավելի հավանական է, որ գերազանցեն արդյունքները այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են արտադրանքի մշակումը և նորարարությունը։

Հայաստանում սա դրսևորվում է հետևյալ կերպ.

• Ներդրողների վստահության բարձրացում` պայմանավորված բարձր կրթություն ունեցող և գենդերային բազմազան աշխատուժով։
• Կազմակերպչական ավելի մեծ կայունություն՝ շուկաների և գլոբալ ներդրումային ցիկլերի փոփոխության պայմաններում։
• Ավելի խորը, ավելի կայուն տաղանդների խողովակաշար, որը սնվում է ներառականության և STEM կրթական նախաձեռնությունների միջոցով։
• Ներառականության մշակույթ, նորարարության ապագա

Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտում կանանց ներկայացվածությունը միտում չէ, կամ էլ բացառություն: Այն նորմա է։ Ինժեներական և տվյալների գիտությունից մինչև ռազմավարություն, կառավարում և արտադրանքի նորարարություն, կանայք ձևավորում են Հայաստանի թվային տնտեսության ուղղությունը։

Կանայք, ճարտարագիտությունից և տվյալագիտությունից մինչև ռազմավարություն, կառավարումից մինչև արտադրանքի նորարարություն, ձևավորում են Հայաստանի թվային տնտեսության ուղղությունը։

Ազդակ գլոբալ գործընկերներին

Ներառականության այս հանձնառությունը ավելին է, քան ներքին քաղաքականությունը. այն արտացոլում է Հայաստանի ձգտումը՝ առաջնորդել նորարարության, կայունության և բազմազանության միջոցով։ Գլոբալ ներդրողների և տեխնոլոգիական գործընկերների համար Հայաստանը ներկայացնում է եզակի միջավայր, որտեղ հատվում են տաղանդը, ստեղծագործ միտքն ու հավասարությունը։

Ճանաչելով կանանց վճռորոշ դերը աճի և վերափոխման խթանման գործում՝ Հայաստանը կառուցում է ապագային պատրաստ տնտեսություն՝ ներառական ձևաչափով և մրցունակ բնույթով։ Սա պարզապես մի հանգրվան չէ։ Սա մեր մոդելն է։